مسواک زدن به تنهایی برای حفظ سلامت و بهداشت دهان و دندان کافی نیست. اگر می‌خواهید دندان‌های خود را تا سالیان سال حفظ کنید، لازم است علاوه بر مسواک، از دهان‌شویه یا آب‌نمک برای تمیز کردن محیط دهان استفاده کنید و نخ دندان را هم به برنامه بهداشت دهانی خود اضافه کنید.
نخ دندان با خارج کردن ذرات باقی‌مانده غذا از بین دندان‌ها، از پوسیدگی و عفونت لثه جلوگیری می‌کند. بسیاری از بوی بد دهان ناشی از تجمع باکتری‌ها به دلیل ماندن غذا در لای دندان‌هاست. البته به این نکته توجه داشته باشید که قبل از شروع استفاده از نخ دندان، باید روش صحیح آن را یاد بگیرید. در این راهنما، استفاده از نخ دندان به طور درست را آموزش خواهیم داد.
نحوه صحیح نخ دندان کشیدن چگونه است؟
همانطور که در مقدمه این راهنما اشاره کردیم، برای حفظ بهداشت دهان و دندان‌ها، استفاده از نخ دندان به شکل درست و منظم، بسیار مهم است. برای شروع این کار، ابتدا دست‌های خود را با آب و صابون بشویید و سپس مراحل زیر را به ترتیب انجام دهید:
- حدود ۳۰ تا ۴۵ سانتی‌متر از نخ دندان ببرید و دو سر نخ را به دور انگشت اشاره یا وسط هر دو دست بپیچید.
- سه انگشت آخر هر دست را جمع کنید و نخ را محکم بکشید. این کار باعث می‌شود انگشت شست و اشاره‌تان آزاد بمانند و کنترل بیشتری روی نخ داشته باشید.
- یک تکه کوتاه، حدود ۲ تا ۲.۵ سانتی‌متر از نخ را بین انگشت شست و اشاره خود نگه دارید.
- برای تمیز کردن دندان‌های فک پایین از انگشت اشاره و برای دندان‌های فک بالا از انگشت شست و اشاره استفاده کنید. نخ را با حرکت آرام و شبیه اره کشیدن به فضای بین دندان‌ها وارد کنید. مراقب باشید به لثه آسیب نزنید.
- نخ را به کناره دندان جلویی تکیه دهید و به آرامی زیر لبه لثه ببرید. سپس نخ را به دیواره دندان بچسبانید و چند بار بالا و پایین حرکت دهید تا باقی‌مانده غذا و جرم‌ها پاک شوند. همین کار را برای دندان پشتی نیز تکرار کنید.
- بعد از تمیز کردن هر دندان، نخ را جابه‌جا کرده و برای دندان بعدی از قسمت تمیز نخ استفاده کنید. این مراحل را برای تمام دندان‌ها انجام دهید.
در حین انجام این کار توجه داشته باشید که:
- حتماً پشت آخرین دندان هر فک را هم مانند دندان‌های دیگر نخ بکشید.
- توصیه می‌شود روزی دو بار (شب‌ها قبل از خواب و صبح‌ها بعد از صبحانه) از نخ دندان استفاده کنید. اگر امکان‌پذیر نیست، حداقل شب‌ها قبل از خواب ابتدا از نخ دندان استفاده کنید و بعد دندان‌هایتان را مسواک بزنید.
- اگر هنگام استفاده از نخ دندان یا مسواک زدن درد یا خونریزی داشتید، نگران نباشید. معمولاً این مشکل با ادامه دادن و کاهش التهاب لثه برطرف می‌شود. اما اگر بعد از یک هفته همچنان این علائم باقی ماند، بهتر است به دندانپزشک مراجعه کنید.
- نخ دندان کشیدن تمام دندان‌ها حدود ۳ تا ۴ دقیقه زمان می‌برد.
- هرگز برای تمیز کردن سطوح بین دندان‌ها از نخ‌های معمولی یا وسایل سخت و نوک‌تیز مانند سنجاق یا چوب کبریت استفاده نکنید.
- توجه داشته باشید که استفاده از خلال دندان می‌تواند به لثه آسیب برساند، بنابراین استفاده از آن توصیه نمی‌شود.
اول نخ دندان بکشیم یا مسواک بزنیم؟
حتماً برای شما هم پیش آمده که ندانید بهتر است اول مسواک بزنید یا نخ دندان بکشید. شاید حتی بارها این کارها را جا به جا انجام داده باشید و نگران بوده‌اید که کدام روش بهتری است. بیشتر دندانپزشکان توصیه می‌کنند که قبل از مسواک زدن از نخ دندان استفاده کنید.
وقتی اول نخ دندان می‌کشید، ذرات غذا و پلاک‌هایی که بین دندان‌ها گیر کرده‌اند خارج می‌شوند. این کار کمک می‌کند که وقتی مسواک می‌زنید، خمیردندان و فلوراید آن بهتر به سطح دندان‌ها برسد. به این ترتیب، تأثیر مسواک زدن بیشتر می‌شود و دندان‌ها و لثه‌ها سالم‌تر می‌مانند.
به‌علاوه، استفاده از نخ دندان قبل از مسواک زدن باعث می‌شود که مسواک به راحتی روی سطح دندان‌ها حرکت کند و همه قسمت‌های دهان به خوبی تمیز شوند. این روش احتمال پوسیدگی دندان و التهاب لثه‌ها را به‌شدت کاهش می‌دهد.
بیشتر بخوانید: بهترین زمان نخ دندان کشیدن
نحوه صحیح استفاده از نخ دندان برای کامپوزیت
افرادی که تجربه لمینت یا کامپوزیت دندان دارند، مانند افراد معمولی برای حفظ سلامت دهان و دندان، باید اصول استفاده از نخ دندان را آموزش ببینند.
پاکسازی
قبل از استفاده از نخ دندان برای کامپوزیت، به یاد داشته باشید که ممکن است کامپوزیت در نواحی بین دندانی کمی جمع شده باشد. برای این کار، حتماً طبق توصیه‌های دندانپزشک خود عمل کنید. معمولاً دندانپزشک پس از ترمیم کامپوزیت، یک برنامه بهداشت دهانی مناسب به شما ارائه خواهد داد.
انتخاب نخ دندان
برای مراقبت از دندان‌های کامپوزیت‌شده، می‌توانید از نخ دندان معمولی یا نخ دندان با پوشش مخصوص استفاده کنید. نخ دندان با پوشش کامپوزیتی گزینه بهتری است زیرا خطر خراشیدگی یا آسیب به سطح کامپوزیت را کاهش می‌دهد.
روش استفاده
هنگام استفاده از نخ دندان برای دندان‌های کامپوزیت‌شده، نکات زیر را در نظر بگیرید:
- پیش از شروع، دست‌هایتان را با آب و صابون بشویید یا از محلول ضدعفونی‌کننده استفاده کنید.
- نخ دندان را به‌آرامی وارد فضای بین دندان‌ها کنید و با دقت بین کامپوزیت و دندان حرکت دهید.
- از حرکت‌های بالا به پایین و منظم استفاده کنید تا بقایای غذا و سایر مواد را پاک کنید.
- هر بار، از یک نخ تمیز استفاده کرده و نخ قدیمی را دور بیندازید.
- نخ را با ملایمت به کار ببرید تا به کامپوزیت آسیبی نرسد یا سطح آن خراشیده نشود.
برای نخ دندان کشیدن چه نوع نخی بخریم؟
انتخاب نخ دندان مناسب برای بهداشت دهان و دندان بسیار حائز اهمیت است. نخ دندان‌ها در دو نوع اصلی ضخیم و نازک عرضه می‌شوند. هنگام انتخاب نخ دندان علاوه بر جنس، کیفیت و ریسمان درجه یک، باید به نوع دندان‌ها هم توجه کرد. اگر فاصله بین دندان‌ها زیاد باشد، برای پوشش کامل این فضا و پاکسازی بهتر، بهتر است از نخ دندان‌های ضخیم‌تر استفاده شود.
در مقابل، اگر دندان‌ها به هم چسبیده باشند و فاصله کمی بین آن‌ها وجود داشته باشد، نخ دندان نازک برای نفوذ راحت‌تر به این فضاها مناسب‌تر هستند. انتخاب ضخامت مناسب نخ دندان، به ساختار دندان‌های هر فرد بستگی دارد و هدف آن، پاکسازی کامل و موثر تمام سطوح دندان‌ها و جلوگیری از تجمع پلاک و باکتری‌ها است.
در صورت خونریزی لثه هنگام نخ دندان کشیدن چه باید کرد؟
خونریزی لثه هنگام استفاده از نخ دندان، یک مشکل رایج است که بسیاری از افراد با آن مواجه می‌شوند. این خونریزی اغلب به دلیل تجمع پلاک باکتریایی روی دندان‌ها و التهاب لثه ایجاد می‌شود. با این حال، بسیاری از افراد تصور می‌کنند که خونریزی لثه دلیل موجهی برای قطع استفاده از نخ دندان است، در حالی که این تصور کاملاً اشتباه است.
اگر یک بیمار از نخ دندان استفاده نکند. پنجاه درصد از بهداشت دهان را رعایت نکرده است. مسواک زدن به تنهایی برای بهداشت دهان کافی نیست.
در ابتدای شروع نخ دندان کشیدن، ممکن است استفاده از نخ دندان باعث خونریزی لثه شود، اما این خونریزی معمولاً به دلیل التهاب لثه و آسیب‌پذیری آن است. با ادامه دادن این امر و استفاده منظم از نخ دندان، لثه‌ها به مرور زمان قوی‌تر و سالم‌تر می‌شوند و خونریزی متوقف خواهد شد.
اگر خونریزی لثه پس از چند هفته استفاده منظم از نخ دندان همچنان ادامه داشت، بهتر است به دندانپزشک مراجعه کنید. دندانپزشک می‌تواند علت دقیق خونریزی را تشخیص داده و درمان مناسب را تجویز کند. ممکن است نیاز به درمان‌های تخصصی مانند جرم‌گیری یا درمان بیماری‌های لثه باشد.
چند بار در روز نخ دندان بکشیم؟
بهترین زمان برای نخ دندان کشیدن زمانی است که شما به اندازه کافی تایم برای این‌کار دارید. پس بهترین زمان یک ربع قبل از خواب شب است. زیرا در طول روز، ذرات غذا و باکتری‌ها بین دندان‌ها جمع می‌شوند و با نخ دندان کشیدن قبل از خواب، این ذرات به طور کامل از بین می‌روند و تجمع پلاک دندان و باکتری یک روز کامل طول می‌کشد، در نهایت روزی یکبار نخ دندان کشیدن توصیه می‌شود. برخی افراد ممکن است ترجیح دهند بعد از هر وعده غذایی از نخ دندان استفاده کنند، به خصوص اگر غذاهای چسبنده یا حاوی قند زیاد خورده باشند.
زمان شروع استفاده از نخ دندان برای کودکان
وقتی کودک شما دو دندان در کنار هم در فک بالا یا پایین داشته باشد، زمان مناسبی برای شروع نخ دندان کشیدن است. این اتفاق معمولاً در سنین ۲ تا ۳ سالگی رخ می‌دهد. البته که نخ دندان کشیدن کودکان باید تحت نظارت والدینی باشد که آموزش دیده‌اند. وقتی کودک مهارت کافی پیدا کرد، بهتر است تا مدتی این کار با نظارت والدین انجام شود.
وقتی کودک بتواند نخ دندان را به آرامی و بدون کمک از بین دندان‌هایش بکشد، می‌توانید به او اجازه دهید این کار را به تنهایی انجام دهد. این توانایی معمولاً در سنین ۶ تا ۷ سالگی شکل می‌گیرد.
نحوه صحیح استفاده از نخ دندان برای کودکان
برای شروع آموزش استفاده از نخ دندان به کودکان خود، طبق مراحل زیر پیش بروید:
- نخ دندانی نازک و انعطاف‌پذیر انتخاب کنید. نخ دندان‌های رنگی یا طعم‌دار می‌توانند برای کودکان جذاب‌تر باشند.
- حدود ۴۵ سانتی‌متر از نخ دندان ببرید.
- نخ را از وسط تا کنید تا یک سر آن کوچک‌تر شود و استفاده از آن راحت‌تر باشد.
- نخ دندان را به آرامی بین دندان‌های کودک قرار دهید و با حرکت‌های آرام و کنترل‌شده عقب و جلو، تمام سطوح دندان‌ها را تمیز کنید.
- برای دسترسی بهتر به دندان‌های عقبی، با یک انگشت، لب‌ها و گونه‌های کودک را به آرامی به سمت بیرون نگه دارید.
- نخ دندان را برای هر دندان حداقل دو بار بکشید تا بقایای غذا و جرم‌ها پاک شود.
- پس از استفاده، نخ دندان را دور بیندازید.
نکاتی برای نخ دندان کشیدن کودکان
توجه داشته باشید که:
- برای کودکان خیلی کوچک، از نخ دندان استفاده نکنید، زیرا ممکن است نخ را ببلعند.
- اگر کودک هنوز توانایی نخ دندان کشیدن به تنهایی را ندارد، شما به او کمک کنید.
- نخ دندان کشیدن را به یک فعالیت خانوادگی تبدیل کنید تا کودک شما این عادت را به بخشی از روتین روزانه‌اش بپذیرد.
- اگر کودک شما در نخ دندان کشیدن مشکل دارد، می‌توانید از یک متخصص بهداشت دهان و دندان کمک بگیرید. آن‌ها می‌توانند روش درست نخ دندان کشیدن را به شما و کودکتان آموزش دهند و کمک کنند که این مهارت را به‌خوبی یاد بگیرد.
عوارض استفاده نادرست از نخ دندان
استفاده از نخ دندان برای حفظ سلامت دهان و دندان بسیار مفید است، اما اگر به درستی از آن استفاده نکنید، ممکن است به دندان‌ها و لثه‌ها آسیب بزنید. در ادامه به عوارض استفاده نادرست از نخ دندان اشاره می‌کنیم:
آسیب به لثه‌ها
وقتی نخ دندان را با فشار زیاد بین دندان‌ها بکشید یا آن را با حرکت‌های سریع به سمت پایین فشار دهید، ممکن است به لثه‌ها آسیب برسانید. این کار می‌تواند باعث ایجاد زخم، خونریزی و التهاب لثه‌ها شود. لثه‌های ملتهب ممکن است قرمز و دردناک شوند و حتی در مواردی دچار عفونت شوند.
حساسیت و تحریک لثه‌ها
استفاده مکرر و نادرست از نخ دندان، به خصوص اگر نخ دندان به طور خشن به لثه‌ها برخورد کند، می‌تواند باعث حساسیت و تحریک آن‌ها شود. این حساسیت ممکن است هنگام مسواک زدن یا خوردن غذاهای سرد و گرم تشدید شود.
فرسایش مینای دندان
اگر نخ دندان را با فشار زیاد بین دندان‌ها بکشید یا از نخ دندان با جنس نامناسب استفاده کنید، ممکن است به مینای دندان‌ها آسیب بزنید. مینای دندان لایه محافظتی دندان است و آسیب به آن می‌تواند باعث حساسیت دندان‌ها و افزایش خطر پوسیدگی شود.
انتقال باکتری‌ها و عفونت
اگر از نخ دندان یک‌بارمصرف استفاده نمی‌کنید یا نخ دندان چندبار مصرف را به درستی تمیز نمی‌کنید، ممکن است باکتری‌ها و میکروب‌ها به دندان‌ها و لثه‌ها منتقل شوند. این موضوع می‌تواند باعث عفونت‌های لثه و حتی بوی بد دهان شود.
افزایش خطر پوسیدگی دندان
اگر نخ دندان به‌درستی غذاها و پلاک‌ها را از بین دندان‌ها خارج نکند، باقی‌مانده‌های غذایی بین دندان‌ها می‌مانند و به‌مرور زمان باعث پوسیدگی دندان‌ها می‌شوند. این پوسیدگی ممکن است ابتدا به صورت لکه‌های کوچک دیده شود و اگر درمان نشود، به خرابی جدی دندان‌ها منجر شود.
در این مقاله از وب سایت پاتریکس تلاش کردیم تا طریقه درست و بی خطر استفاده از نخ دندان را آموزش دهیم. شما با مراجعه به این وب سایت می‌توانید از میان انواع مختلف نخ دندان، محصول موردنظر خود را انتخاب کنید.