لبخند سالم از انتخاب بین نخ دندان بهتر است یا مسواک آغاز نمیشود، بلکه از هماهنگی درست میان این دو ابزار شکل می‌گیرد. بسیاری افراد بر این باورند مسواک‌زدن منظم سلامت دهان را تضمین می‌کند، درحالی‌که بخش زیادی از پلاک و ذرات غذا در فواصل باریک دندان باقی می‌ماند.
نخ دندان حلقة گمشده‌ی این زنجیره است که این نواحی را پاک کرده و مانع التهاب، جرم و بوی بد دهان می‌گردد. در واقع، ترکیب و ترتیب صحیح استفاده از نخ دندان و مسواک، راز داشتن دهانی سالم و درخششی ماندگار به شما می‌بخشد؛ چیزی که نه با هزینه زیاد، بلکه با رعایت یک روتین ساده روزانه به دست می‌آید.
اهمیت رعایت ترتیب در روتین بهداشت دهان و دندان
بهداشت دهان فراتر از مسواک‌زدن است و برای پاکسازی کامل، رعایت ترتیب صحیح یعنی استفاده از نخ دندان، مسواک و دهانشویه ضرورت دارد. ابتدا نخ دندان ذرات و پلاک‌های میان دندان‌ها را جدا می‌کند، سپس مسواک با خمیردندان سطوح را تمیز و فلوراید را به عمق مینای دندان نفوذ میدهد و در نهایت دهانشویه باکتری‌های باقیمانده را از بین می‌برد.
پژوهش‌ها نشان میدهد رعایت این ترتیب، خطر پوسیدگی را تا ۵۰ درصد کاهش میدهد؛ بنابراین برای پاسخ به پرسش «نخ دندان بهتر است یا مسواک؟» باید گفت هر دو ابزار مکمل یکدیگرند و تنها با استفاده هماهنگ، می‌توان سلامت دهان و دندان را در بهترین وضعیت حفظ کرد.
اولویت با کدام است نخ دندان یا مسواک
ترتیب استفاده از ابزارهای بهداشت دهان اهمیت زیادی دارد. به توصیه دندان‌پزشکان نخ دندان باید پیش از مسواک استفاده شود تا ذرات و پلاک‌های بیندندانی آزاد شوند و خمیردندان بتواند به عمق بیشتری نفوذ کند. درصورتی‌که این ترتیب برعکس باشد، بخشی از باکتریها و مواد غذایی در فواصل دندانی باقی می‌مانند.
پژوهش‌ها نشان داده‌اند افرادی که ابتدا نخ دندان می‌کشند، التهاب و جرم دندانی کمتری دارند؛ بنابراین، در پاسخ به پرسش نخ دندان بهتر است یا مسواک؟ باید گفت هر دو ضروری‌اند، اما شروع با نخ دندان بهترین نتیجه را برای سلامت کامل دهان و لثه به همراه دارد.
ترتیب درست بهداشت دهان و دندان
نکته مهم درباره ترتیب انجام مراحل که باید رعایت کنید این است که اگر ابتدا مسواک بزنید و سپس نخ دندان بکشید، فلوراید خمیردندان مانع نفوذ به نواحی بیندندانی شده و بخشی از پلاک‌ها باقی می‌مانند. رعایت ترتیب صحیح (نخ دندان، مسواک، دهانشویه) باعث کاهش التهاب، جرم و پوسیدگی می‌گردد و سلامت طولانی‌مدت دهان و لثه را تضمین می‌کند.
- نخ دندان: نخستین گام در روتین بهداشت دهان استفاده از نخ دندان است و بادقت، ذرات غذایی و پلاک‌های پنهان میان دندان‌ها را از بین می‌برد. این کار مسیر را برای تمیزکاری عمیق‌تر با مسواک آسان‌تر می‌کند.
- مسواک: در این مرحله، مسواک اسمارت کراس مدیوم به همراه خمیردندان حاوی فلوراید سطوح بیرونی و درونی دندان را پاک‌کرده، باعث تقویت مینای دندان شده و باقیمانده ذرات را از دهان خارج می‌سازد.
- دهانشویه: آخرین گام روتین است و باخاصیت ضدباکتری خود، محیط دهان را ضدعفونی، خوشبو و عاری از میکروب‌های باقیمانده می‌کند.
چرا باید ابتدا نخ دندان بکشیم؟
کشیدن نخ دندان پیش از مسواک، پاکسازی کامل دهان را ممکن می‌سازد و ذرات غذا و پلاک‌های میان‌دندانی را جدا کرده تا خمیردندان و فلوراید بتوانند بهتر نفوذ کنند. این کار باعث کاهش التهاب و خونریزی لثه، رفع بوی بددهان و تقویت سلامت عمومی لثه‌ها می‌شود.
به گفته دندان‌پزشکان، آغاز روتین بهداشت دهان با نخ دندان نه‌تنها تمیزی عمیق‌تری ایجاد می‌کند، بلکه مانع پوسیدگی و بیماری‌های لثه در بلندمدت خواهد شد.
روش صحیح استفاده از نخ دندان
برای استفاده صحیح از نخ دندان، حدود ۴۰ سانتی‌متر از آن را ببُرید، به دور انگشتان بپیچید و با حرکات آرام C شکل، نخ را به دیواره هر دندان بچسبانید تا پلاک و ذرات غذا از زیر لثه جدا شوند. استفاده از نخ دندان با عصاره مینت در این مرحله می‌تواند حس تازگی و خنکی بیشتری در دهان ایجاد کند. در روش صحیح استفاده از نخ دندان از فشار دادن نخ روی لثه خودداری کنید و برای هر دندان از بخش تمیز نخ استفاده نمایید.
در پایان، دهان را با آب بشویید تا ذرات آزادشده خارج شوند. استفاده روزانه از نخ دندان، به‌ویژه قبل از خواب، یکی از مؤثرترین روش‌ها برای پیشگیری از پوسیدگی و التهاب لثه است.
بهترین زمان مسواک‌زدن بعد از نخ دندان
بعد از نخ دندان، مسواک‌زدن مرحله‌ای حیاتی برای پاکسازی کامل دهان به شمار می‌رود. در این مرحله باید از مسواک نرم؛ مانند مدل مسواک اسمارت اکشن سافت و حرکات دایره‌ای ملایم با زاویه ۴۵ درجه نسبت به لثه استفاده کرد تا بدون آسیب، پلاک‌ها حذف شوند.
دو دقیقه زمان برای تمیزکردن همه سطوح دندان کافی است برای رفع بوی بددهان می‌توانید سطح زبان را نیز تمیز کرده و همچنین پس از مسواک‌زدن، از آبکشی فوری خودداری کنید تا فلوراید خمیردندان روی دندان باقی بماند تا محافظت بیشتری ایجاد کند.
نقش دهانشویه در بهداشت دهان
دهانشویه آخرین مرحله روتین بهداشت دهان به شمار می‌رود و باخاصیت ضدباکتری خود باقیمانده میکروب‌ها و ذرات پس از مسواک و نخ دندان را از بین می‌برد. استفاده از دهانشویه حاوی فلوراید مناسب برای تقویت مینای دندان توصیه می‌شود و انواع آنتی‌باکتریال آن برای پیشگیری از التهاب لثه مناسب‌اند.
برای استفاده نیاز دارید حدود ۳۰ ثانیه محلول را در دهان بچرخانید و سپس بیرون بریزید. انتخاب دهانشویه بدون الکل برای استفاده روزانه گزینه‌ای ایمن و ترکیب با نخ دندان و مسواک، سلامت کامل را به دهان می‌بخشد.
مقایسه نخ دندان با سایر ابزارهای پاکسازی دهان
نخ دندان اصلی‌ترین ابزار برای پاکسازی فواصل بیندندانی است، اما در کنار آن می‌توان از ابزارهای مکمل نیز بهره برد. مسواک بیندندانی برای فضاهای بازتر و افراد دارای ارتودنسی توصیه می‌شود، درحالی‌که واتر فلوسر با فشار آب ذرات را شست‌وشو میدهد و برای لثه‌های حساس گزینه‌ای ملایم‌تر به شمار می‌رود. زبان‌شوی نیز با حذف باکتری‌های سطح زبان به رفع بوی بد دهان کمک می‌کند.
بااین‌حال، هیچ‌کدام جایگزین کامل نخ دندان نیستند برای دندانهای حساس نخ دندان بلوبری پاتریکس را هم پیشنهاد می‌کنیم تا بهترین نتیجه با ترکیب این ابزارها حاصل شود.
انواع نخ دندان و کاربرد هر یک
انواع نخ دندان و کاربرد آن‌ها عبارت‌اند از:
- نخ دندان معمولی نایلونی: چندرشته‌ای، انعطاف‌پذیر و مناسب برای دندانهای بافاصله طبیعی؛ امکان دارد در فضاهای تنگ پاره شود.
- نخ دندان مومی یا تفلونی (PTFE): لغزنده، مقاوم و مناسب برای دندانهای فشرده یا ترمیم‌شده با کامپوزیت.
- نخ دندان پهن (دنتال تیپ): مناسب برای دندانهای بافاصله زیاد یا دارای روکش.
- نخ دندان طبی: نرم‌تر و ضدالتهاب، مخصوص لثه‌های حساس یا دچار خونریزی.
جنس نخ دندان چیست؟
نخ دندان معمولاً از دو جنس نایلون چندرشته‌ای یا تفلون (PET) ساخته می‌شود. نخ نایلونی انعطاف‌پذیر و اقتصادی است؛ اما امکان دارد سریع پاره شود، درحالی‌که نخ دندان تفلون با عصاره مینت لغزنده‌تر، مقاوم‌تر و مناسب‌تر برای دندانهای فشرده توصیه می‌شود.
برخی مدل‌ها دارای پوشش مومی، طعم‌دار یا ضدباکتری‌اند که حرکت نخ را آسان‌تر و اثر پاک‌کنندگی آن را افزایش می‌دهند. نخ دندان استاندارد باید نرم، مقاوم در برابر پارگی و سازگار با بافت لثه باشد تا بدون آسیب، پلاک‌ها را به طور کامل حذف کند.
چند بار در روز نخ دندان بکشیم؟
دندان‌پزشکان توصیه می‌کنند روزانه یکبار، ترجیحاً قبل از خواب از نخ دندان استفاده شود تا ذرات باقیمانده و پلاک‌های بیندندانی حذف و از رشد باکتریها در شب جلوگیری شود. در موارد خاص، مانند مصرف زیاد مواد چسبنده یا فاصله زیاد بین دندان‌ها، می‌توان دو بار در روز نخ کشید نخ دندان زغالی پاتریکس به دلیل خاصیت آنتی باکتریال و عصاره نعنا می تواند گزینه مناسبی برای قبل از خواب باشد .
نکته مهم، انجام آرام و دقیق این کار است تا از آسیب به لثه جلوگیری شود و روتین بهداشت دهان به شکل منظم و مؤثر حفظ گردد.
چه زمانی نباید از نخ دندان استفاده کنیم؟
موارد ممنوع استفاده از نخ دندان ممنوع:
- التهاب یا خونریزی شدید لثه: استفاده از نخ امکان دارد تحریک را بیشتر کند؛ ابتدا باید علت توسط دندان‌پزشک بررسی شود.
- پس از جراحی لثه یا کاشت ایمپلنت: تا زمان بهبودی کامل، از نخ معمولی استفاده نشود و در صورت نیاز نخ مخصوص یا برس نرم مورداستفاده قرار گیرد.
- در دندانهای ناتراز یا ارتودنسی ثابت: نخ معمولی ممکن است گیرکرده یا پاره شود؛ استفاده از نخ مخصوص ارتودنسی یا واتر فلوسر گزینه مطمئن‌تری به شمار می‌رود و تفاوت نخ دندان معمولی با ارتودنسی را نشان میدهد.
- وجود درد یا حساسیت در لثه: در زمان بروز حساسیت موقتاً نخ دندان کنار گذاشته و پس از درمان التهاب، استفاده مجدد آغاز شود. در این شرایط، مشورت با دندان‌پزشک برای انتخاب ابزار مناسب ضروری است.
خونریزی بعد از نخ دندان؛ دلایل و راه‌حل‌ها
خونریزی پس از نخ دندان معمولاً می‌تواند نشانه التهاب یا تجمع پلاک باشد، نه آسیب مستقیم. در این شرایط، باید از حرکات آرام C شکل استفاده کرده و نخ نرم یا مومی را جایگزین مدل‌های زبر کرد.
شست‌وشو با آب‌نمک رقیق یا دهانشویه بدون الکل به کاهش التهاب کمک می‌کند و در صورت تداوم بیش از یک هفته، مراجعه به دندان‌پزشک ضرورت دارد. خونریزی لثه هنگام کشیدن نخ دندان طبیعی است و یک نشانه از شروع پاکسازی لثه‌ها میدهد.
تعادل میان نخ دندان و مسواک، کلید سلامت دهان
سلامت دهان و دندان تنها با مسواک‌زدن حتی با مدل‌هایی مانند مسواک دیپ کلین پاتریکس تضمین نمیشود؛ راز لبخند سالم در رعایت ترتیب صحیح مراقبت از دهان نهفته، در آغاز با نخ دندان، پاکسازی عمقی و دقیق فواصل دندانی را ممکن می‌سازد، سپس مسواک با کمک فلوراید سطوح دندان را تمیز و محافظت می‌کند و در پایان، دهانشویه محیط دهان را ضدعفونی و خوشبو می‌سازد. تکرار منظم این سه مرحله ساده، مؤثرترین راه برای پیشگیری از پوسیدگی، التهاب لثه و بوی بد دهان است.
برای انتخاب بهترین نخ دندان و مسواک متناسب با نیاز دهان و لثه خود، از محصولات تخصصی پاتریکس دیدن کنید. با انتخابی هوشمندانه و رعایت اصول مراقبت روزانه، سلامت و درخشندگی لبخندتان را به پاتریکس بسپارید؛ همراهی مطمئن برای طراوت هر روزه دندان‌هایتان.
سؤالات متداول
اگر فقط یکی را انجام دهیم، نخ دندان بهتر است یا مسواک؟
مسواک ضرورت دارد بر نخ دندان، اما بدون نخ دندان پاکسازی کامل انجام نمیشود.
مسواک بیندندانی بهتر است یا نخ دندان؟
برای فواصل باز یا ارتودنسی، مسواک بیندندانی پاتریکس عملکرد بهتری دارد؛ برای دندانهای نزدیک، نخ دندان تاثیر بیشتری دارد.
هر چند وقت یکبار باید مسواک را تعویض کنیم؟
هر سه ماه یکبار یا وقتی الیاف آن خمیده یا تغییر رنگ دهد.
آیا آبکشی بعد از مسواک اثر فلوراید را کم می‌کند؟
بله، بهتر است بلافاصله آبکشی نکنید تا فلوراید روی دندان باقی بماند.
آیا دهانشویه جایگزین نخ دندان است؟
خیر، دهانشویه فقط باکتریها را کاهش میدهد و جایگزین نخ دندان نمیشود.